قیام آبان ۹۸ خیزش فرودستان یا طبقه متوسط؟
۲ سال از اعتراضات آبان۹۸ میگذرد اما رعشههای تغییر و سرنگونی ناشی از این اعتراضات که توسط فرودستان جامعه به حکومت ایران تحمیل شد همچنان ادامه دارد.
هر چند که اعتراضات آبان۹۸ با جرقه گرانی بنزین برافروخته شد اما نمیتوان نادیده گرفت که نارضایتیهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پیش از آن روی هم انباشته شده بود و در اعتراضات آبان۹۸ به یکباره فوران کرد.
پیش از اعتراضات آبان۹۸ نیز اعتراضات دی ۱۳۹۶ نوید اعتراضات و خیزشهای بزرگتر و وسیعتر که پیامدهای سنگینی برای حکومت ولایت فقیه داشته باشد را نوید میداد.
تغییر ماهیت اعتراضات آبان۹۸ از اجتماعی و اقتصادی به اعتراضات سیاسی
هر چند که نقطه آغاز و فلسفه به وجود آمدن اعتراضات دی ۹۶ و اعتراضات آبان۹۸ در ابتدا اجتماعی و اقتصادی بود، اما با سرعتی غیرقابل تصور به سنخ اعتراضات سیاسی تغییر رویه داد.
بدین معنا که معترضان در اعتراضات آبان ۹۸ بلافاصله بعد از شروع آن، سران حکومت ولایت فقیه و کلیت نظام را نشانه رفتند و ناکارآمدی حکومت ولایت فقیه در اداره و کنترل اقتصاد و سیاست کشور را به چالش کشیدند. [روز شمار قیام آبان ۹۸ از قول مطبوعات حکومتی]
در این تغییر رویه مردم ایران خاطرنشان ساختند که حکومت ولایت فقیه و سه قوهاش قادر به حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور نیستند و در پی تحقق خواستههای حکومتی خود میباشد.
به عبارت دیگر اعتراضات آبان۹۸ هشدار به سیاست داخلی، سیاست خارجی و سیاستهای منطقهای حکومت ولایت فقیه بود که از سوی حاکمان ایران بر نظر مردم و معیشت آنها اولویت داشت و در سالیان اخیر نقش پررنگیتر برای سران حکومت ولایت فقیه داشته است تا معیشت مردم.
اما هر زمان که نیاز بوده باشد دست حکومت ولایت فقیه برای تحقق خواستههای خود دست در جیب مردم ایران برده است، امری که در پی گرانی بنزین که به اعتراضات آبان۹۸ منجر شد و در سالهای بعد نیز نمونههای آن چون غارت بورس کشور مشاهده گردید.
شکل اعتراضات آبان۹۸
از جنبه شکلگیری و تشکل اعتراضات آبان۹۸ نیز میتوان فراگیر بودن و جنبه سازماندهانه بودن آن را بر شمرد.
به بیان دیگر چون تبعات گرانی ۳ برابری بنزین، در فقدان مدیریت کارآمد در حکومت ولایت فقیه، به طور مستقیم روی تمامی کالاها و خدمات تاثیرگذار است تبعات آن نیز شامل تمامی یا اکثریت قریب به اتفاق اقشار جامعه میشود.
بدین معنا که در سالهای اخیر و در پی گرانیهای مستمر طبقه متوسط نیز به سوی خیل اکثریت طبقه فرودستان سوق داده شده و همگی با هم اعتراضات آبان را شکل دادند که در طی دوران عمر حکومت ولایت فقیه از نظر وسعت، پراکندگی و کیفیت در مدار جدیدی بود.
کیفیت سیاسی اعتراضات آبان۹۸
کیفیتی که دیگر خواستهاش فقط در معیشت و بعد اقتصادی خلاصه نمیشد و خواستار تغییرات اساسی سیاسی و به بیان دیگر تغییر و انقلاب در کشور بودند چون در طول زمان از این امید که تغییری در حکومت ولایت فقیه از نظر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حاصل شود به کلی ناامید شده بودند. [قیام آبان ۹۸ چگونه شکل گرفت؟ + ویدئو]
به عبارت دیگر خشم و قهر عریان طبقه فرودستان جامعه ایران بود که رعشههای تغییر و سرنگونی را بر اندام لرزان ولایت فقیه افکند، رعشهای که پس از گذشت ۲ سال از اعتراضات آبان ۹۸، سران ولایت فقیه در بیان آن همواره با ترس یاد میکنند اگر چه میخواهند حکومت را مسلط بر اوضاع نشان دهند.
اعتراضات آبان ۹۸ آتش پنهان در زیر خاکستر
در تبیین و تفسیر فرجام اعتراضات آبان ۹۸ میتوان به این نکته اشاره کرد که در مقابل گستردگی و وسعت اعتراضات طبقه فرودست و طبقه متوسط تهیدست که سراسر کشور را با قهر عریان در بر گرفت، اگر حکومت ولایت فقیه حاضر با پاسخگویی میبود شاید میشد حدس زد که دامنه و آتش اعتراضات آبان ۹۸ رو به خاموشی بگراید.
اما آنچه از قرائن و شواهد بر میآيد در ۲ سال بعد از اعتراضات آبان ۹۸ خواستههای مردم ایران و طبقه فرودستان و طبقه متوسط تهیدست نه تنها پاسخی نیافته است بلکه وضعیت اقتصادی و اجتماعی آنان با شدتی افزون رو به وخامت گراییده است.
از این رو میتوان اعتراضات آبان ۹۸ را آتش پنهان زیر خاکستر نامید که مترصد و در کمین است تا در مجالی دیگر امکان بروز باید.
در این صورت و فوران بار دیگر اعتراضات با توجه به سرکوب خونینی که در اعتراضات آبان ۹۸ صورت گرفت بعید مینماید که حکومت ولایت فقیه بتواند در مقابل این اعتراضات ایستادگی کند.