اوجگیری بحران در راس حکومت با ابلاغ مصوبه مجلس. قالیباف روز چهارشنبه ۱۲ آذرماه رسما مصوبه مجلس را به دولت ابلاغ کرد. این مصوبه با عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران» به تایید شورای نگهبان هم رسید.
تسنیم گزارش داد که قالیباف درنامه خطاب به روحانی نوشت که این مصوبه مجلس پس از تأیید شورای نگهبان به عنوان قانون ابلاغ شود.
مجلس یکدست، دستچین شده خامنهای مصوب کرد که «عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای ۴+۱در قبال ایران وعادی نشدن روابط کامل بانکی وعدم رفع موانع صادرات و فروش نفت ایران» دو ماه پس از تصویب این قانون دولت باید از پروتکل الحاقی خارج شود.
دهن کجی شورای نگهبان به دولت
شورای نگهبان تحت کنترل خامنهای در یک دهن کجی به دولت، روز چهارشنبه ۱۲آذر به رغم مخالفت روحانی، طرح دو فوریتی مجلس برای محدودیت بازرسی از تاسیسات هستهای و افزایش غنیسازی اورانیوم را بعد از «اصلاح ماده شش» آن، تایید کرد.
رسانههای ایران گزارش دادند؛ شورای نگهبان به «یک ماه» زمان تعیین شده در ماده۶ ایراد وارد کرد. کمیسیون امنیت مجلس مجدداً بررسی کرد و زمان «یک ماه» در ماده ۶ را به «دو ماه» تغییر داد. مجلس همچنین بر اساس ایراد شورای نگهبان نظام، زمان اجرایی شدن خروج رژیم از پروتکل الحاقی را از «پس از تصویب» به «پس از لازمالاجرا شدن»، تغییر داد. احمد امیرآبادی عضو هیأترئیسه مجلس اعلام کرد: «قالیباف طی نامهیی به روحانی قانون اقدام راهبردی را ابلاغ کرد. این نامه بهمنظور اجرای این قانون توسط دولت ابلاغ شده است».
مخالفت همه جانبه دولت با طرح مجلس
این درحالی بود که صبح ۱۲آذر روحانی در جلسه هیأت دولت خود تأکید کرد: «دولت با مصوبه مجلس موافقت ندارد و آن را برای روند فعالیت دیپلماتیک مضر میداند».
جهانگیری، معاون روحانی نیز گفت: «مصوبه دیروز مجلس را دخالت در قوه مجریه و شورای امنیت ملی میدانیم و با آن مخالفیم».
مخالفت آشکار دولت با این مصوبه راه به جایی نبرد و اکنون توپ در زمین روحانی است. این بحران میتواند به یکی از جدیترین بحرانهای مرگبار حکومت در ماههای پایانی حیات دولت روحانی منجر شود.
ریشه این بحران درون نظام علاوه بر تضاد منافع، به دو دیدگاه سراپا متضاد راه میبرد. هر باندی مدعی است مسیرش میتواند نظام را از باتلاقی که در آن گرفتار شده، نجات دهد. باتلاق خفگی، اقتصاد فروپاشیده، بحران اجتماعی و خطر بسیار جدی فوران خشم اجتماعی.
ریشه بحران
طیف روحانی معتقد است که با توجه به تغییرات سیاسی در دولت آمریکا، بهجای «فرصت سوزی» باید پای میز مذاکره با آمریکا رفت. با احیای برجام، دست کم بخشی از تحریمها را لغو کرد تا نظام بتواند نفسی بکشد.
باند خامنهای و حزباللهی مجلس معتقد است هر گونه پالس مذاکره، به طرفهای اروپایی و بایدن این پیام را میدهد که ما در برابر سیاست فشار حداکثری چقدر آسیبپذیر و مستأصل هستیم. نشان دادن این ضعف باعث میشود که دولت جدید آمریکا هم راه سلفش را طی کند. یعنی نه تنها تحریمها را کم نکند بلکه به آن بیفزاید تا بتوان جام زهرهای بیشتری به نظام بخوراند.
هر دو استدلال سراپا متضاد که پا در واقعیت هم دارند. نشان از بنبست مرگبار در درون نظام است. بی شک هر کدام از دو مسیر را که برود، به پرتگاه راه خواهد برد.
بیشتر بخوانید
مجلس مُرده و نمایندگان وامانده
اخطار نمایندگان مجلس به روحانی
اکنون پس از ابلاغ روحانی ۵روز فرصت دارد تا آن را امضا کرده و قانونی کند. اگر نکند، پس از ۵روز شخص قالیباف میتواند این اقدام را انجام بدهد. نتیجه این اقدام، در شرایطی که دولت روحانی و تمامیت باند او بهشدت مخالف این طرح هستند. تنها راه به تعمیق بحران درونی نظام میبرد. مسیری که بهگفته فریدون مجلسی دیپلمات پیشین حکومت «نوعی خرابکاری در آستانه ریاستجمهوری بایدن است». ساداتیان دیپلمات دیگر پیشین حکومت می گوید: «وضعیتی که دارد ایجاد میشود دست دولت و نظام را میبندند که شرایط موجود (تحریم و…) را تغییر دهد».
جهانگیری، معاون اول روحانی هم از نامه دولت به شورای نگهبان خبر داده بود. ولی با توجه به این که شورای نگهبان مصوبه مجلس را تایید کرده است، نشان میدهد که این شورا توجهی به نامه دولت دوازدهم نکرده است.
هستهیی حوزه اختیار مجلس یا شورای امنیت ملی
جهانگیری استدلال کرده بود که بر اساس «تدبیر» رهبر جمهوری اسلامی «مدیریت مسئله هستهای به شورای عالی امنیت ملی واگذار شده و از اصلیترین مسائل امنیت ملی کشور است».
این در حالی است که محمدحسین فرهنگی، سخنگوی هیات رییسه مجلس سه شنبه گفته بود که «مجلس برای این طرح هماهنگیهای لازم را به عمل آورده و بیش از ۲ ماه با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی مذاکره شده است».
محمود واعظی، رییس دفتر حسن روحانی در واکنش گفت که رئیس جمهوری ایران رئیس شورای عالی امنیت است و «از طرف دیگر هم هیچ هماهنگی با شورای عالی امنیت ملی نکردند. البته اعلام کردند با دبیرخانه هماهنگی داشتند که البته دبیرخانه به تنهایی جایگاهی ندارد».
در یک تخاصم باندی حسامالدین آشنا مشاور رسانهای روحانی این اقدام را «بازی زیرکانه» خواند که برای اصولگرایان «مصرف» انتخاباتی «خوبی خواهد داشت».
بن بست مرگ
او گفت اصولگرایان میخواهند گشایشهای احتمالی ابتدای زمامداری بایدن را به حساب خود و اقدامات خود بگذارند.
به هرحال با هر نگرشی، این مصوبه یک بار دیگر بن بست مرگبار کلیت حاکمیت را نشان میدهد. اوجگیری این کمشکش برغم تاکیدات خامنهای، این پیام را میرساند. که خامنهای هم دیگر حنایش در باند دستآموز خودش رنگی ندارد. این بنبست مرگبار قطعا در مواجهه با جنبش رو به رشد مردم و قیام تودههای به جان آمده، زمینه ساز سقوط این حاکمیت خواهد شد.