ناشنوایی که زیباترین موسیقی ها را ساخت
۲۶ مارس ۱۸۲۷ بتهوون معجزه بزرگ موسیقی برای همیشه خاموش شد.
اکنون نزدیک به ۲۰۰ سال از آن زمان گذشته است، اما موسیقی بتهوون همچنان یکی از تأثیر گذارترین سمفونیهای جهان باقی مانده است.
لودویگ وان بتهوون در ۱۷دسامبر سال ۱۷۷۰ در شهر بن دیده به جهان گشود. پدر او نوازنده دربار بن بود و چون باور داشت که پسرش استعدادی خدادادی دارد، به تعلیم وی همت گماشت.
از ۲۸ سالگی قدرت شنوایی لودویک به مرور کاهش یافت تا اینکه به طور کامل ناشنوا شد.
به دنبال ناشنوایی، او به شدت افسرده شد و قصد خودکشی داشت اما عشق وی به موسیقی مانع از انجام آن شد. شمار قابل توجهی از آثار جاودانه او، هیچگاه به وسیله خود وی شنیده نشد.
در دورهای که بتهوون سمفونی شماره ۹ را میساخت کاملا ناشنوا بود.
انگلس گفته بود: «روزی كه بشر سمفونی نهم را آیین رفتاری خود قرار دهد آن روز لودویک جایگاه حقیقی خود را یافته است».
بتهوون شخصیتی تأثیرگذار در انتقال بین دورههای کلاسیک و رمانتیک در موسیقی غرب بود و یکی از بزرگترین آهنگسازان جهان به حساب میآید. او در زندگی خود آثار بسیاری آفرید که ۹سمفونی، ۵ کنسرتو پیانو، یک کنسرتوی ویولن، ۳۲ سونات پیانو، ۱۶ کوارتت زهی، دو مس و اپرای فیدلیو از آن جملهاند.
لودویک در بن متولد شد. اما در سن ۲۱ سالگی، به وین نقل مکان کرد و در آنجا آموختن آهنگسازی را با یوزف هایدن ادامه داد. وی سپس به عنوان یک پیانیست چیره دست شهرت پیدا کرد و به زودی توسط کارل آلویس، شاهزاده لیخنوفسکی برای آهنگسازی مورد حمایت قرار گرفت.
ناپلئون نماد سیاسی بتهوون که زود از چشم او افتاد!
جالب است بدانیم که لودویک در ابتدا ناپلئون بناپارت را به عنوان نمادی از یک دوره جدید تحسین میکرد. این تمجید به قدری از جانب بتهوون زیاد بود که حتی سمفونی سوم خود را هم به ناپلئون تقدیم کرد. اما تاجگذاری ناپلئون و خطاب خود به عنوان یک امپراتور به شدت باعث ناامیدی این نابغه موسیقی شد.
پدر بتهوون نتوانست در موسیقی و خوانندگی موفقیتی کسب کند. این موضوع سبب شد تا ستاره شدن بتهوون تنها امید او باشد. از همین رو گاهی با او رفتارهای ناهنجاری داشت و به زور و با اعمال خشونتهای فیزیکی او را مجبور به تمرین نوازندگی میکرد!
موسیقی راز زندگی بزرگترین هنرمند
لودویک وصیتنامهای از خود برای برادرانش یوهان و کارل به جای گذاشت. طی این نامه طولانی وی اعتراف کرد که به دلیل افزایش میزان ناشنواییاش گاهی به خودکشی فکر کرده بود. اما در نهایت برای ادامه حرفه خود تصمیم به ادامه زندگی گرفته است.
زمانی که ناپلئون بناپارت در سال ۱۸۰۹ به وین حمله کرد، بتهوون در زیرزمین خانه برادرش پنهان شد و گوشهایش را با بالش پوشاند چرا که میترسید که سر و صداهای ناشی از این حملات ناشنوایی کم باقی مانده برای او را نیز از بین ببرد.
بتهوون زمان نوشتن آهنگ «قصیدهای برای شادی» ناشنوا بود. در ۷می سال ۱۸۲۴ زمانی که این سمفونی به اجرا در آمد او حتی قادر به شنیدن صدای تشویق پیدرپی مردم نیز نبود.
نهمین سمفونی بتهوون با عنوان «سرود شادی» در سال ۱۹۷۰ بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت و در لیست آهنگهای برتر قرار داده شد.
تلاش برای جلوگیری از ناشنوایی روز افزون لودویک نه تنها دردناک بود بلکه التهاب بیشتر و در نتیجه رنج او را در پی داشت.
گوته و بتهوون
هنگامی که بتهوون درگذشت، بین ۱۰ تا ۳۰ هزار نفر در مراسم خاکسپاری او در کلیسای تثلیث مقدس حضور داشتند. فرانتز شوبرت در مراسم تشییع جنازه او تابوتش را حمل کرد.
گوته برای لودویک بسیار قابل احترام بود. زمانی که این دو همدیگر را در شهر تپلیتز در سال ۱۸۱۲ ملاقات کردند؛ گوته در نامهای به همسرش نوشت که لودویک شخصیتی به شدت غیر قابل کنترل دارد. این در حالی بود که بتهوون در نامهای به ناشر خود اظهار داشت که گوته به شدت از جو حاکم خرسند است!
با وجود اینکه این اسطوره به بدخلقی معروف بود، نامههای شخصی او افکار و احساسات واقعیاش را آشکار میسازند. وی در این نامهها اینگونه وضعیت خود را توصیف میکند: «شنوایی ضعیف من درست همانند یک روح در همهجا مرا تعقیب میکند و همین باعث شده تا من از اجتماع فراری باشم. از نظر دیگران به عنوان یک فرد انسانگریز دیده میشوم اما اینگونه نیست».
او به واسطه موهای آشفته خود، بیاعتنایی به قدرت و همچنین انقلابی که در موسیقی ایجاد کرد به عنوان اولین ستاره راک دنیا نیز لقب گرفته است.
از نظر اجتماعی، از فاصله طبقاتی و همچنین مقامات و اولیای امور متنفر بود. اگر جامعه اشرافی توجه کافی و کامل خود را به او نداشت، وی اهمیتی به این موضوع نمیداد.
آهنگ اصلی سمفونی نهم بتهوون به عنوان یکی از بهترین آهنگها در سطح جهانی شناخته میشود.
سمفونی نهم او حاوی شعر فردریچ شیلر به نام قصیدهای برای شادی است که بر صلح و هماهنگی جهانی تأکید دارد. شوبرت، موسیقیدان معروف قبل از مرگ خود درخواست کرد که در کنار الگوی خود یعنی بتهوون دفن شود.