آیا امیدی به احیای برجام وجود دارد؟
حکومت ایران در هفتههای اخیر به کرات کوشیده است این انگاره را در رسانه‌های داخلی‌اش القاء کند که به زودی مذاکرات برجام از سر گرفته خواهد شد، فارغ از جنگ تبلیغاتی حکومت ایران، موضوع مذاکرات بر سر برنامه هسته‌یی ایران با چه موانع و مشکلاتی روبرو است؟
سران حکومت ایران و برخی از اعضای مجلس نظام از جناح خامنه‌ای، در روزها و هفتههای اخیر، قیل و قال زیادی را پیرامون از سر گرفته‌شدن مذاکرات برجام در آینده‌یی نزدیک به راه انداخته‌اند.
این جماعت این القائات را در حالی مطرح می‌سازند که هم زمان می‌‌کوشند این گونه جلوه دهند که اعتراضات سراسری در ایران به زعم آنان به پایان رسیده است و غرب آماده است تا با تهران بر سر میز مذاکره بنشیند.
اما در صحنه‌ی عمل، کار بدان سادگی‌ها که حکومت‌گران ایران تصور می‌کنند و سعی می‌کنند آن را رسانه‌یی سازند نیست.
آمریکای بایدن در حالی که همواره مدعی بوده است که دیپلماسی، بهترین گزینه برای مهار برنامه هسته‌یی حکومت ایران است اما در هفتههای اخیر مکررا اعلام داشته است که فعلا احیای برجام در دستور کار دولت آمریکا نیست و حتی برجام مرده است.
واکنش سرد کشورهای اروپایی جهت برگشت به مذاکرات برجام
این عدم تمایل آمریکا به بازگشت به دور میز مذاکرات در حالی است که تروئیکای اروپایی که پیشتر تمایل و علاقه بیشتری برای ادامه مذاکرات و رسیدن به نتیجه‌یی پیرامون برنامه هسته‌یی حکومت ایران داشتند در هفته‌ها و روزهای اخیر، واکنش سردتری به موضوع بازگشت به مذاکرات ابراز داشته‌اند.
در چند ماهه اخیر مقامات ۳ کشور اروپایی دیگر بر ابزار دیپلماسی به عنوان تنها راه حل مشکل برنامه هسته‌یی حکومت ایران اصراری نداشته و حتی آن را بر زبان نیز نمی‌آورند.
افزون بر این مقامات برخی از ۳ کشور اروپایی مواضعی ضد مذاکرات نیز اتخاذ کرده‌‌اند؛ از جمله سخنگوی وزارت خارجه آلمان اخیرا اعلام کرد که این کشور دلیلی برای بازگشت به مذاکرات با حکومت ایران نمی‌بیند و فعلا هیچ نشانه یا دلیلی برای از سرگیری مذاکرات با حکومت ایران وجود ندارد.
در این بین روسیه و چین نیز که از امتیازات فراوان اقتصادی در رابطه با حکومت ایران در زیر لوای تحریم‌های ملایان تهران بهره می‌‌برند نیز موضعی چندان جدی اتخاذ نکرده‌‌اند و حتی شی جین پینگ، رئیس جمهور چین پس از دیدارش از عربستان سعودی از حکومت ایران خواست تا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کرده و از دخالت در کشورهای منطقه خودداری کند.
دیگر امید حکومت ایران برای بازگشایی بن‌بست فعلی مذاکرات، یعنی امید بستن به جوزف بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با اتخاذ رویکرد انتقادی پس از دیدارش با حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ملایان، بیشتر به ناامیدی گرایید.
از سوی دیگر حکومت ایران تنها در صورتی می‌تواند اندک امیدی به احتمال بازگشت طرف‌‌های غربی به پای میز مذاکراه داشته باشد که حداقل گام‌هایی را در راستای کاهش تنش‌های برجامی برداشته باشد.
در این زمینه پاسخ و نتیجه کاملا منفی است؛ تنش‌های حکومت ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر بازرسی از ۳ سایت اعلام نشده هم چنان پابرجا باقی مانده و برنامه اتمی حکومت ایران نیز همواره مسیر گسترش کمی و کیفی را طی نموده است.
تلاش برای بازگشت به مذاکرات برجام، حاصل زمستان سخت در ایران نه در اروپا
پیشتر حکومت ایران این توهم را داشت که با توجه به جنگ اوکراین، زمستان سختی برای اروپا و غرب در پیش خواهد بود و آنان را دست به دامن حکومت ایران خواهد کرد، اما زمستان آمد و نه تنها سختی‌یی با خود در اروپا به همراه نداشت بلکه سختی زمستان برای حکومت ایران بیشتر و بیشتر شد چنان که حکومت ایران مجبور شد در خیلی از شهرها، گاز شهروندان و کارخانجات و ادارات دولتی و حتی برخی شرکت‌‌های گاز استان‌ها را قطع کرده یا به مازوت‌سوزانی روی آورد.
با تمامی این احوال اگر در خوشبینانه‌ترین حالت که بعید به نظر می‌رسد، مذاکراتی از سر گرفته شود تازه این، آغاز مشکلات حکومت ایران خواهد بود.
در چرایی این امر باید به این موضوعات اشاره کرد که کشورهای غربی همواره در طول مذاکرات، علاوه بر خواسته‌‌های پیرامون برنامه‌ی هسته‌یی حکومت ایران، خواهان مذاکره بر سر مسائل دیگری چون دخالت‌های منطقه‌یی، برنامه موشک‌های بالستیک و مسائل حقوق بشر نیز بوده و در گرماگرم مذاکرات گذشته نیز آنها را بارها مطرح نموده‌اند.
دیگر مشکل پیش روی حکومت ایران موضوع پادمانی مربوط به آژانس بین‌المللی انرژي اتمی و بازرسی از سایت‌های اعلام نشده و همچنین همکاری‌های متوقف‌شده بر سر بازرسی از سایت‌های اعلام شده و نظارت بر آنهاست که آنها نیز در حالت تعلیق هستند و حکومت ایران از این بابت نیز دچار مشکلات فراوان در ابتدای راه است.
دو مشکل اخیر و جدی‌تر حکومت ایران در مذاکرات احتمالی آتی
اما این تمام مشکلات حکومت ایران نیست، مشکل جدید دیگری نیز بر مشکلات پیشین نیز افزوده شده است و آن موضوع دخالت حکومت ایران در تجاوز نظامی روسیه به خاک اوکراین و ارسال پهپاد و تسلیحات به روسیه می‌باشد که در ماه‌های اخیر تحریم‌هایی را برای حکومت ایران به همراه داشته است. [اوکراین؛ جهنم دیگری برای آخوندها!]
از این رو و تنها در یک تابلو فرضی و خوشبینانه اگر بازگشت به میز مذاکرات برجام را متصور باشیم، مخمصه‌های حکومت ایران بیشتر از چیزی است که بتوان تصور نمود، بشود به این آسانی‌ها توافقی به دست آید.
تمامی این موارد در حالی ذکر شد که از مشکل اصلی حکومت ایران بر سر مذاکرات تا کنون صحبتی به میان نیاوردیم؛ استمرار قیام و اعتراضات سراسری در کشور که چهارمین ماه خود را سپری می‌کند؛ عاملی که باعث شد بعد از بن‌بست مرداد ماه سال جاری، کشورهای غربی صراحتا اعلام کنند که بر روی اعتراضات تمرکز دارند نه مذاکرات برجام.
در داخل کشور نیز حکومت ایران نتوانسته است تا کنون صدای اعتراضات مردم ایران را خاموش سازد، از این رو بعید به نظر می‌رسد اولا مذاکره‌یی به این زودی‌ها صورت گیرد و ثانیا در صورت فرض در از سرگیری مذاکرات، توفیقی حاصل شود.
