برجامی که فرجام ندارد!
رسانههای حکومت ولایت فقیه در مطالبی با شدت و حدت از این دم میزنند که غرب پشت معترضان و مردم ایران را خالی کرده است و خواهان آن است که پس از آنکه پیشتر و در اوایل اعتراضات سراسری اعلام کرده بود که فعلا تمرکزی بر روی برجام ندارد و روی اعتراضات تمرکز دارند، اکنون خواهان ادامه تعامل با حکومت ایران بر سر پرونده برجام هستند.
این حدیثی است که این روزها با تمام قوا در رسانههای حکومتی ایران نشر داده میشود، در اینجا باید به دو نکته ظریف توجه داشت اول آنکه حکومت ولایت فقیه به خوبی در زیر سیاست مماشات و عدم قاطعیت غرب بر سر مذاکرات برجام و بازی دادن غرب، پی برده بود که هر گاه بخواهد به میز مذاکره برگردد غرب از آن استقبال کامل را خواهد کرد.
این معلول سیاست عدم قاطعیت و مماشات غرب با حکومت ایران بود، بعد از بازی درآوردنهای حکومت ایران در مرداد ماه سال جاری و زیاده خواهیهایش، و با شروع اعتراضات، وقتی کشورهای غربی تمرکز خود را از روی برجام برداشتند و روی اعتراضات متمرکز شدند، حکومت ولایت فقیه برگ برندهی خود، یعنی نگاه داشتن غربیها بر سر میز مذاکره را از دست داد و افزون بر این و در نقطه مقابل و در عملی که کاملا علیه حکومت ایران بود کشورهای غربی به حمایت از مردم ایران و معترضان پرداختند.
تمایل بازگشت به مذاکرات برای وهم غلبه بر اعتراضات و برداشتن توجه غرب از معترضان
در این بین حکومت ایران متحمل بازی دو سر باخت شد، حال که از شدت اعتراضات به طور موقت، کمی کاسته شده است، حکومت ایران برای بار دیگر بازی و سناریوی برگشت به پای میز مذاکرات را بر روی میز گذاشته است.
در این بین حکومت ایران میپندارد که از دو مسئله سود میبرد اول آنکه وقتی در ادامه سیاست مماشات کشورهای غربی، حاضر به برگشت به پای میز مذاکره شوند، حکومت ایران در ظاهر برندهی بازی تعطیلشدن مذاکرات قلمداد میشود و دوم آنکه میتواند این مانور را بدهد و به مردم ایران القاء کند که کشورهایی غربی که چند ماه از اعتراضات مردم ایران حمایت میکردند الان پشت مردم ایران را خالی کرده و به پای میز مذاکره آمدهاند؛ امری که به شدت در رسانههای حکومتی تبلیغ میشود و فقط یک هدف دارد و آن ناامید کردن مردم ایران از ادامه اعتراضات و تظاهرات میباشد، که باید نسبت به این سناریو هوشیار بود.
بیشتر بخوانید
آیا برجام میتواند خامنه ای را از سقوط نجات بدهد؟
نکته ظریف دوم در این ماجرا این است که غرب نیز اگر موضوع ادامه مذاکرات جدی شود که نمیشود با قاطعیت به این گزینه رای بدهد، در ظاهر امر، برخی موضوعات بر سر اعتراضات مردم ایران را به نفع حکومت ایران رعایت خواهد کرد، اما در اینجا باید به این مسئله توجه نمود که حکومت ایران در صورتی میتواند از این معادله سود ببرد که قصد واقعی برای کنار آمدن در مذاکرات اتمی را داشته باشد، امری که قطع یقین تحقق نخواهد یافت، این نه فقط یک گمانهزنی است بلکه واقعیتی است که از دل بیش از ۱۷ ماه مذاکرات، از فروردین ۱۴۰۰ تا مرداد ۱۴۰۱، درآمده است.
در حالی که کشورهای غربی حاضر به دادن تقریبا همه گونه امتیازی در مورد برجام به حکومت ایران بودند اما جواب حکومت ایران عملا منفی بود، در نتیجه حکومت ایران با سیاست مذاکراه برای مذاکره که در امضاء برجام در سالیان پیشین نیز آن را پیش میبرد، پس از مدتی غرب را ناامید کرده و کشورهای غربی درخواهند یافت که بار دیگر فریب سیاستبازی حکومت ایران برای خرید زمان و خاموشسازی موقت اعتراضات مردمی را خورده و اجماع بیشتر و جدیتری علیه حکومت ایران شکل خواهد گرفت.
سراب باز بودن درب دیپلماسی تا به ابد!
حکومت ایران و رسانههای حکومتی همچنین بر این باور هستند که چون در اثنای اعتراضات مردمی، برخی مقامات آمریکایی به این امر اشاره کردهاند که «باب دیپلماسی با ایران همچنان باز است» پس برندهی این بازی در نهایت حکومت ایران خواهد بود، اما این نتیجه را زمانی میتوان گرفت که حکومت ایران به معنای واقعی کلمه قصد همکاری و توافق در موضوع برجام را داشته باشد، در حالی که خامنهای به وضوح در پاییز سال ۱۳۹۷ اعلام کرد که «تا جان در بدن دارد اجازه نخواهد داد که توافقی حاصل شود» و روند موضوعات نشان میدهد که تا کنون نیز چنین بوده است، در نتیجه در صورت کش دادن زمان، اما در نهایت، باز توافقی حاصل نشده و سرانجام کار باز برجام بدون فرجام قابل توجهی خواهد بود.
بر خلاف تصور ایران، راهکار نظامی برای هستهیی شدن ایران یکی از گزینههاست
در صورت ادامه برنامه هستهیی و نزدیک شدن به خطر بمب هستهیی نیز آمریکا به صراحت و بارها اعلام کرده است که به هر قیمت حتی با استفاده از گزینه نظامی جلو اتمیشدن حکومت ایران را خواهد گرفت.
اما حکومت ایران عامدانه ترجیح میدهد که چنین جلوه دهد که غربیها به هر قیمت به دنبال مذاکره و گزینه دیپلماسی با حکومت ایران هستند و گزینه بهتری برای مقابله با برنامه هستهیی حکومت ایران وجود ندارد.
این یک سراب واقعی برای حکومت ایران است چون بر خلاف روند مماشاتی که در پروسه مذاکرات با حکومت ایران وجود داشته اما میتوان به قطع یقین گفت که نه تنها آمریکا و کشورهای اروپایی، حتی روسیه و چین که همواره در مذاکرات به نوعی حامی حکومت ایران بودهاند بر سر تولید بمب اتمی از سوی حکومت ایران، نقطه اشتراک و موضع مشترک بسیار قوی با هم دارند و بارها اعلام کردهاند که حاضر نیستند حکومت ایران به سلاح هستهیی دست یابد.
از این رو گزافهگویی و حرافیهای حکومت ایران در مورد تمایل غرب به مذاکره با ایران و خالی کردن پشت مردم ایران، جز سناریویی از جانب حکومت ایران برای دلسرد کردن مردم از اعتراضات و جان به در بردن از تهدید بود و نبود نیست و تمایل به بازگشت به میز مذاکره هیچ دلیلی جز خاموشکردن اعتراضات البته به زعم حاکمان ایران نداشته و ندارد.