توسعه اتمی همزمان با ادامه مذاکرات با اروپا از جانب یکی از سخنگویان سپاه مطرح میشود. سپاه میخواهد به این ترتیب به تقویت نقش خود در نظام و تداوم بقای تمامیت خلافت اسلامی! یاری برساند اما نمیداند که اعمالش، چه خودش و چه تمامیت نظام را به پایان نزدیکتر میکند.
نگاه به اروپا
تحلیل و نگرش غالب در درون نظام درباره نقش اروپا در عرصه بینالمللی این بوده است که اروپا دارای اختلاف منافع با آمریکاست. در نتیجه نظام میتواند با استفاده از این بستر سیاستهای خود یا دستکم بخشی از سیاستهایش را در عرصهی بینالمللی و منطقهای به پیش ببرد.
تلاش برای ارتباط فعال با قدرتهای اروپایی بهخصوص پس از شکست خلافت اسلامی! در جنگ هشتساله همواره برای نظام یک فضای تنفسی ایجاد کرده است. در ضرورت رابطه با اروپا هیچکدام از دو جناح نظام اختلاف نظر ندارند هرچند هر یک ممکن است به میزانی، به آن تکیه کنند.
از سوی دیگر نظام به اروپا همواره به عنوان گروگانی در رابطهاش با آمریکا نگاه میکرده است. به این ترتیب که در صورت لزوم میتواند با ایجاد ناامنی در منطقه پیرامونی اروپا یا حتی در خود اروپا، اروپاییها را وادار به مماشات با خود و از طریق آنها آمریکاییها را نیز به سمت همین سیاست بکشاند.
بارزترین نمونه از این نوع رویکرد را میتوان در تهدید اخیر اروپا توسط عراقچی ملاحظه کرد. در حالیکه نظام میکوشد تا برجام را پس از خروج آمریکا با اروپاییها حفظ کند، عراقچی اروپا را تهدید کرد که اگر SPV راهاندازی نشود، اروپا با «موج جدید تروریسم و مهاجرت و شروع بحران هستهای» مواجه خواهد شد. [پایان سازوکار ویژه مالی اروپا و تهدید عراقچی به موج جدید تروریسم]
توسعه اتمی همزمان با ادامه مذاکرات با اروپا
در این میان اما سخنگویان سپاه به طور معمول موضعی تندتر علیه اروپا اتخاذ میکنند. بهخصوص پس از خروج آمریکا از برجام موضوع نگاه به شرق از طریق سپاه بر روی میز گذاشته شد. مفهوم نگاه به شرق چیزی جز پیوند با روسیه و چین و در پشت صحنه؛ کرهشمالی نیست.
عباس گودرزی، در گفتوگویی با مهر موضوع اجرایی نشدن تعهدات اروپا در قبال خلافت اسلامی! پس از خروج آمریکا از برجام را پیش کشید و تصریح کرد: «قطعاً اروپاییها هیچ اقدامی برای ما انجام نخواهند داد».
این عضو مجلس، رویکرد اروپا در مورد باقی ماندن در برجام را اجرای نقشهای دانست که توسط آنها و آمریکا طراحی و اجرایی میشود. در این نقشه به گفته این سخنگوی سپاه در مجلس، آمریکا با خروج از برجام، «جلوی کنشهای منطقهای» نظام را میگیرد و اروپا با باقی ماندن در برجام «مانع پیشرفت هستهای» خلافت اسلامی! میشود.
گودرزی با یادآوری سه مولفه قدرت نظام یعنی «هسته ای، کنشهای منطقهای» و «توان موشکی»، سلب هر سه آنها را تصمیم مشترک اروپا و آمریکا میداند. بهگفته این سخنگوی سپاه، راهحل صحیحی که نظام باید در پیش بگیرد این است که «در کنار مذاکراتی که» با اروپاییها «انجام می دهد، مسیر پیشرفتش را در همه زمینهها به صورت جدی دنبال کند.» [مهر ۱ آذر ۹۷] بهعبارت دیگر پاسدار گودرزی اصرار دارد که خلافت اسلامی! توسعه اتمی را از سر بگیرد.
هر سه پروژه که گودرزی از آن با عنوان مولفههای قدرت خلافت اسلامی! یاد میکند با محوریت سپاه به پیش میرود. تداوم و توسعه هریک نیز به مفهوم تقویت نقش سپاه در درون خلافت اسلامی!ست. گودرزی پیشتر گفته بود: «سپاه بخشی مهم از هویت ایران اسلامی را تشکیل میدهد». [خانه ملت ۲۵ مهر ۹۶] پس به چالش کشیدن هر یک از این سهمولفه بهمفهوم تهی کردن خلافت اسلامی! از هویت آن است پس بیدلیل نبود که یک کارشناس سابق نفتی نظام در مصاحبهای گفته بود: «روزی که ترامپ از برجام خارج شد، ۱۲ شرط مطرح کرد. این ۱۲ شرط، شرطهایی است که ایران نمیتواند انجام دهد. یعنی اگر جمهوری اسلامی ایران این ۱۲ شرط را انجام دهد، دیگر جمهوری اسلامی نیست.» [«راهحل» بدنه کارشناسی نظام برای برون رفت از شرایط تحریمها و مشکل FATF]
با این همه به نظر میرسد که نظام در مسیری قرار گرفته است که بازگشتی از آن متصور نیست. میتوان تصور کرد ماجراجویی توسعه اتمی که از طرف سپاه بر روی میز نظام گذاشته میشود تا چه میزان میتواند پایان ماجرای تمامیت آن را نزدیک کند.