افزایش اعدام و نقض حقوق بشر در ایران نه تنها بعد از فروکش کردن قیام کمتر نشد بلکه دستگاه سرکوب خامنه‌ای بر شدت جنایات خود افزود. نگاهی به وضعیت حقوق بشر در ماه فوریه ۲۰۲۳ بیانگر همین واقعیت است.
از این رو به بررسی اجمالی از نقض حقوق بشر در ماه فوریه۲۰۲۳ می‌پردازیم:
۱.اعدام:
طبق اخبار منتشر و جمع‌آوری شده در ماه فوریه۲۰۲۳ دست کم ۴۶نفر اعدام شدند. وضعیت اعدام شدگان از نظر آماری به این قرار است:
زندانی عادی مرد:۴۰نفر
زندانی عادی زن: ۴نفر
زندانی سیاسی در زندان: ۲نفر
در بین زندانیان اعدام‌شده، ۷زندانی بلوچ و ۸زندانی کرد به چشم می‌خورد.
اعدام زنان
فریبا حسینی: وی در تاریخ ۲۵بهمن۱۴۰۱ برابر با ۱۴فوریه۲۰۲۳ به اتهام قتل در زندان فردیس کرج اعدام شد. وی مادر۲فرزند بود و از ۶سال پیش در زندان بود.
۲زن: آنها به همراه ۳زندانی مرد در تاریخ ۷اسفند۱۴۰۱ برابر با ۲۶فوریه۲۰۲۳ در زندان مرکزی بیرجند اعدام شدند.مشخصات آنها و اتهام منتسب به آنها مشخص نیست.
لیلا بامری: وی بلوچ بود و در تاریخ ۸اسفند۱۴۰۱ برابر با ۲۷فوریه۲۰۲۳ به اتهام مواد مخدر در زندان کهنوج اعدام شد.لیلا بامری فرزند دادعباس، اهل روستای پنگ از توابع بخش جازموریان شهرستان رودبار جنوب در استان کرمان بود.وی متأهل و دارای ۱پسر ۷ساله و ۱دختر ۵ساله بود.وی بدون اطلاع به خانواده و دیدار آخر با فرزندانش اعدام شد.
اعدام زندانیان سیاسی در ماه فوریه:
حسن عبیات: وی در تاریخ ۱اسفند۱۴۰۱ برابر با ۲۰فوریه۲۰۲۳ به اتهام محاربه در زندان سپیدار اعدام شد. حسن عبیات، متولد ۱۳۵۷، اهل حمیدیه اهواز، متاهل و دارای یک فرزند بود. وی فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه پیام نور در سوسنگرد بود.
وی در سال ۹۰ به اتهام عضویت در گروههای مخالف نظام بازداشت شد. او را که همراه با تعدادی دیگر از شهروندان اهواز، خالد عبیداوی، عیدان بیت سیاح، جاسم ساعدی، رضا عبیداوی و جلیل نعامی بازداشت شده بود، بشدت مورد شکنجه با کابل قرار دادند. بازجویان اطلاعات از وی و دیگر هم پرونده‌ای‌های او با توسل به شکنجه اعتراف اجباری گرفته و علیه ایشان در پرونده استفاده کردند.
او توسط قاضی فرهادوند در سال ۹۱ به اتهام محاربه و قتل به اعدام محکوم شد. موارد کیفرخواست او «محاربه با خدا و افساد فی الارض، تاسیس تشکیلات مخالف با جمهوری اسلامی و ارتباط با خارج و اقدام علیه امنیت کشور» اعلام و به همین اتهامات به اعدام محکوم شد.
حسن عبیات در تیرماه ۹۸ از زندان شیبان اهواز به زندان سپیدار منتقل شد.دیگر شهروندان بازداشت شده در ارتباط با این پرونده مشترک، ازجمله جاسم سواعدی، جلیل نعامی و خالد عبیدوای نیز، هریک با اتهام مشارکت در قتل به ١۵سال حبس محکوم شدند.
سرکوت احمدی (آرش): وی در تاریخ ۳اسفند۱۴۰۱ برابر با ۲۲فوریه۲۰۲۳ به اتهام قتل در زندان مرکزی کرمانشاه اعدام شد. سرکوت احمدی (آرش) ۲۹ساله و اهل روانسر بود. وی عضو سابق حزب کومله کُردستان ایران، ژانویه سال ۲۰۲۱ درحالی‌که از این حزب جدا شده بود و به قصد رفتن به اروپا از راه ارومیه در حال رفتن به ترکیه بود، توسط نیروهای حکومتی بازداشت و به بازداشتگاه اطلاعات کرمانشاه منتقل شد.
وی بعدها توسط قضاییه حکومتی به اتهام قتل یکی از پرسنل نیروی انتظامی به نام سرگرد حسن ملکی به اعدام محکوم شده بود. حسن ملکی ۲۳مرداد۱۳۹۷ در مقابل درب منزل خود توسط افراد مسلح ناشناس کشته شد که بعدها گروه مبارزین پرچم سرخ، مسئولیت آنرا برعهده گرفت.
چند روز پس از کشته شدن حسن ملکی دست‌کم ۱۲نفر از اعضای خانواده سرکوت احمدی ازجمله پدر، خواهر، داماد و … که آن زمان در سلیمانیه اقلیم کُردستان بود، توسط نیروهای اداره اطلاعات بازداشت شده بودند.
اعدام‌های خاص
علیرضا محمدپور (شاهوزهی) و صفر محمدپور (شاهوزهی): آنها ۲برادر بلوچ بودند و در ۱اسفند۱۴۰۱ برابر با ۲۰فوریه۲۰۲۳ به اتهام مواد مخدر در زندان تربت جام اعدام شدند. آنها ۱۷تیر۹۸ به اتهام مواد مخدر توسط مامورین هنگ مرزی تایباد گروهان مرزی جنت‌آباد در منزل خود واقع در روستای کهندل بازداشت شده بودند. از آنها هیچ مواد مخدری کشف نشده است و مامورین هنگ مرزی با کشف مواد مخدر در مکانی دیگر به این دو شهروند اتهام مواد مخدر وارد کرده و آنان را بازداشت کردند.آنها موفق به حفظ کل قرآن در زندان شده بودند.
مسئولین زندان به آنها مطابق با آیین نامه مشمول عفو برای حافظان قرآن قول داده بودند.آنها بارها در دادگاه و جلسه بازپرسی اتهام وارده نسبت به خود را رد کرده و گفته‌اند از وجود مواد در محل کشف شده اطلاع نداشته و مرتبط نیستند.
هادی اربابی (گرگیج) و محمد اسحاق گرگیج: آنها ۲زندانی بلوچ بودند که در تاریخ ۸اسفند۱۴۰۱ برابر با ۲۷فوریه۲۰۲۳ به اتهام مواد مخدر در زندان مرکزی زاهدان اعدام شدند. آنها سال۹۷ به همراه چند تن از نیروهای نظامی و بسیجی از جمله فرمانده سپاه امنیت عشایری با اتهامات مرتبط با مواد مخدر بازداشت شده بودند.همه نظامیان با توجه به روابطی که داشتند توسط دستگاه قضایی تبرئه شده و دوباره به سر کار خود برگشتند.خانواده آنها آخرین ملاقات را انجام دادند.
در همین رابطه
جمعبندی نقض حقوق بشر در ایران-ژانویه۲۰۲۳
۲.دستگیری:
طبق آمار جمع‌آوری شده در طول ماه فوریه۲۰۲۳ دست‌کم ۱۲۵نفر بازداشت شدند.
آمار بازداشتی‌های این ماه به این قرار است:
بازداشتی‌های سیاسی: ۱۲۳نفر
بازداشتی‌های خودسرانه: نامعلوم
بازداشتی‌های ادیان: ۱نفر
قابل ذکر است که اساس بازداشتی‌های سیاسی، مربوط به بازداشت‌شدگان قیام سراسری ایران است. البته آمار واقعی بایستی بسا بیشتر از این تعداد باشد.
۳.قتل خودسرانه:
کولبران:
– یک کولبر در مرز سردشت توسط شلیک هنگ مرزی کشته شد. حسین محمدی متأهل و دارای ۲فرزند بود.
سوخت‌بران:
– ۵ سوخت‌بر در اثر تیراندازی مأموران سپاه در ایرانشهر کشته شدند. مأموران سپاه بدون هشدار قبلی به خودروی آنها تیراندازی کرده و خودرو آتش گرفت.
شهروندان:
– مختار فتحی در سقز در اثر شلیک مأموران انتظامی کشته شد.
– ۲کاسبکار اهل کامیاران در اثر تیراندازی مستقیم مأموران انتظامی کنترل خودرو را از دست داده و جانباختند.پاکزاد محمدی ۳۶ساله و شیرزاد احمدی ۳۷ساله سرنشینان یک خودرو در مسیرهای مواصلاتی خرم آباد، هدف گلوله قرار گرفته و پس از واژگونی ماشین و رفتن زیر یک تریلی جان خود را از دست دادند.
– داریا میکائیلی ۲۳ساله در محله کشتارگاه ارومیه در پی شلیک مأموران لباس شخصی به ظن حمل کالای قاچاق بدون اخطار قبلی به سوی خودرویش به شدت زخمی و در بیمارستان جانسپرد.
– یک ماموستای جوان در سقز کشته شد. صلاح‌الدین صالحی۱۹ساله، فرزند عبدالهادی (زندانی سابق عقیدتی) با شلیک مأموران لباس شخصی در مقابل منزلش کشته شد.
– رامین زاروزهی بلوچ در اثر شلیک مأموران انتظامی در جاده منزل آب زاهدان کشته شد.
– محمد قاسمی ۱۴ساله که با دوستانش در خیابان‌های مشهد با ماشین رانندگی می‌کردند با شلیک مأموران گشت انتظامی کلانتری۱۷ کشته شد.
کشته‌شدن زیر شکنجه:
– ابراهیم ریگی ۲۴ساله، اهل زاهدان، پزشک در زاهدان بازداشت شد.وی را به کلانتری۱۲ زاهدان بردند و بلافاصله بر اثر ضربات مأموران کلانتری کشته شد.وی در دوران قیام شماری زیادی از مجروحان را رسیدگی پزشکی کرده بود وی٢١ مهر ۱۴۰۱ بازداشت شد و پس از یک دوره بازجویی در بازداشتگاه نهادهای حکومتی، در ۱۱ دی ماه ۱۴۰۱، با تودیع قرار وثیقه آزاد شده بود.
