حاشیهنشینی مردم فقیر و پیامدهای آن برای حکومت
حاشیهنشینی به‌مثابه یک پدیده در حال رشد، حکایت از افزایش فزاینده فقر در ایران دارد. این وضعیت با وقوع سیل اخیر تشدید خواهد شد.
فریبرز شادان
بدنبال روی کار آمدن حکومت ولایت فقیه، فاجعه حاشیهنشینی هرروز دامنه گسترده تری به خود می‌گیرد و اعترافات کارگزاران حکومتی، خود گویای واقعیت شومی است که مردم ایران در آن گرفتار شده اند.
رادیو فردا می‌نویسد: «به دلیل گرانی‌ها، یک میلیون نفر به جمعیت حاشیه‌نشینان ایران افزوده شد».
آماری که از طرف عوامل حکومتی داده میشود، هیچگاه بیان واقعیت این پدیده دردناک نیست. اما اگر به همین آمار داده شده هم اکتفا کنیم، جمعیت حاشیه نشین کشور، ۱۳ میلیون نفر درسال ۱۳۹۷ بوده است. [رادیو فردا ۲۶ فروردین ۹۸ ]
ایلنا به نقل از محمد امید، معاون توسعه روستایی در رابطه با پدیده حاشیهنشینی این چنین گزارش می‌دهد: «عدم توجه کافی به اشتغال روستاها» «موجب خالی شدن این مراکز» است. او افزود: حاشیهنشینی در شهرها تشدید شده است «در حالی که حاشیهنشینی مانند یک کمربند انتحاری است که اطراف شهرها پیچیده شده و هر لحظه امکان بروز مشکلات مختلف برای کلانشهرها وجود دارد»[ایلنا ۲۴ اسفند ۹۷]
همچنین ایلنا درگزارشی به نقل از یکی دیگر از کارگزاران حکومتی می‌نویسد:
«متاسفانه به دلیل عدم زیرساخت های مناسب در روستاها و شهرهای مرزی و محروم شاهد افزایش مهاجرت ها به کلانشهرها و روی آوردن آنها به حاشیهنشینی هستیم». [ایلنا ۲۵ اسفند ۹۷]
حاشیهنشینی دراستان های محروم به اعتراف خود کارگزاران نظام بیداد می‌کند.
ایسنا نوشت: «جمعیت حاشیه‌نشین حدود ۳۰ هزار نفر معادل یک پنجم کل جمعیت شهری در تربت حیدریه است؛ در فاصله ۱۵ کیلومتری این شهر روستانشینان بسیاری ساکن هستند و همچنین در داخل شهر محلاتی وجود دارند که از امکانات رفاهی کمتری برخوردارند». [ایسنا ۳۰ دی ۹۷]
همچنین از این پدیده، که دامنگیر مردم فقیر ایران شده است، کارگزاران نظام به عنوان یکی از مشکلات اساسی نام می‌برند.
«هیچ‌کدام از مدیران و کارشناسان به بحث سکونت‌گاه‌های غیر رسمی نپرداختند با اینکه مهاجرت و حاشیهنشینی یکی از مشکلات اساسی کشور است … علت اساسی سایر مشکلات و آسیب‌های اجتماعی فقر است که حاشیهنشینی در کلانشهرها یکی از تبعات این امر است.»[آفتاب ۲۳ اسفند ۹۷]
شهر چابهار که یک شهر بندری می‌باشد و ظرفیت لنگرگاه برای کشتی های اقیانوس پیما رادارد و یک بندرگاه تجاری مهم می باشد، اما مردم این شهر به گزارش سایت رادیو فردا، بیشترین آمارحاشینه نشینی را دارد.
جمعیت کل چابهار را ۱۱۲ هزار نفر برآورد میشود که «۵۶ هزار نفر» آنان به حاشیهنشینی روی آورده‌اند به طوری که این بندر بالاترین نرخ حاشیهنشینی نسبت به جمعیت کشور را دارد.[رادیو فردا ۱۶ دی ۹۷]
شهردار چابهار درباره آخرین وضعیت حاشیهنشینی چابهار و ساماندهی آن گفت: «در مجموع چابهار بنا به برآورد ما حدود ۶۰ هزار نفر حاشیه‌نشین دارد که ۲۰ هزار نفر از آنها در محدوده قانونی شهر چابهار مستقر هستند و بقیه در اطراف شهر و مناطق و روستاهای اطراف زندگی می‌کنند»[تسنیم ۲۲ فروردین ۹۸]
«نگاهی به وضعیت موجود و آمار‌های به دست آمده می‌تواند به فهم مسأله حاشیهنشینی کمک کند. بنا بر گفته عباس آخوندی، وزیر سابق راه، شهرسازی و مسکن، بالای ۱۹ میلیون نفر در ۱۳۰ هزار هکتار مساحت در بیش از ۲۷۰۰ محله در شرایطی زندگی می‌کنند که با کمبود سرانه خدماتی و زیرساخت‌های نامناسب روبه‌رو هستند». [ایرنا ۲۶ فروردین ۹۸]
حال با توجه به اینکه نیمی از کشور درمعرض سیلاب و ویرانی خانه های مردم محروم و فقیر ایران قرار گرفت، که بانی و باعث آن هم حکومت نالایق و بی کفایتی است که مردم را در مقابل پدیده های طبیعی بی دفاع قرار داده، باید شاهد موج وسیعی از مهاجرت مردم محرومی باشیم، که همه هستی خود را در این سیل ویرانگر از دست داده اند و دامنه حاشیهنشینی را گسترده تر خواهد کرد وآنچه نصیب این مردم خواهد شد محرومیت و فقر بیشتر خواهد بود.
در همین زمینه:
حاشیهنشینی در سیستان و بلوچستان