خروج ۱۰۰میلیارد سرمایه ایران طی ۱۰سال
آخرین گزارشهای بانک مرکزی ایران نشاندهنده آنست که با بالا رفتن میزان تورم و رکود در بخشهای مختلف تولیدی کشور، همچنین فقدان امنیت سرمایهگذاری در ایران، در یک دوره ۹ساله، بیش از ۹۸.۴میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است. این رقم نشان میدهد میزان متوسط خروج سرمایه از کشور حدود ۱۱میلیارد دلار در سال است و در ۱۰سال گذشته، حداقل ۱۰۰میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است.
از جمله انگیزههای سرمایهگذاران ایرانی برای انتقال سرمایههایشان از کشور، به غیر از عوامل اقتصادی و مشکلات قانونی برای فعالیتهای اقتصادی در کشور، باید به دلایل اجتماعی و سیاسی اشاره کرد که سرمایهگذاران، طالب فعالیت در کشوری هستند که علاوه بر امنیت سرمایه و شرایط مطلوب برای فعالیت اقتصادیشان، خواهان یک زندگی همراه با آزادیهای اجتماعی بیشتر هستند. نبود چنین آزادیهای اجتماعی و وجود یک سیستم بوروکراتیک پوسیده که با قوانین چپاولگرانه رژیم آخوندی نیز همراه شده است، هرگونه امید برای فعالیت سالم و رشد اقتصادی از سرمایهگذاران را سلب نموده است.
ترکیه یکی از مطلوبترین کشورهایی است که سرمایهداران ایرانی، به سمت آن روانه شدهاند. مرکز آمار ترکیه اخیرا در گزارشی اعلام کرده در ۹ ماه اول سال جاری میلادی (ژانویه تا سپتامبر)، در مجموع افراد غیرترک بالای ۳۲هزار خانه در ترکیه خریدهاند که سهم ایرانیها از این میان، بیش از ۳۶۰۰ خانه بوده است. پس از استانبول، عمده خریداران در پی خرید خانه در آنتالیا، آنکارا و بورسا هستند. افزایش قابل توجه خریداران ایرانی در یک سال گذشته، باعث شده تا شرکت های فروشنده املاک در ترکیه برای انتشار آگهی، به سراغ رسانههای فارسی زبان مانند بعضی از شبکههای ماهوارهای و سایتهای پربیننده بروند.
در زمان جنگ ۸ساله ایران و عراق، ضربه اصلی به صنایع پایین دستی ایران وارد شد و صنایعی مانند فرش ایرانی، میناسازی، مینیاتور و بقیه صنایع دستی ایرانی که پیشینهای چند هزار ساله در ایران دارند، بعلت سیاستهای غلط دولت و بیتوجهی به جایگاه صنایع دستی ایران و نقش آنها در اقتصاد کشور و مردم، بسیاری از تولید کنندگان صنایع دستی به ترکیه روی آوردند. فاجعه وقتی آشکار شد که بعد از کمتر از ۱۰سال جایگاه فرش ایرانی در جهان سقوط کرد و ترکیه جایگزین آن شد. زیرا سرمایهگذاران ایرانی که در این صنعت فعالیت میکردند، نقشهای ویژه فرش ایرانی را که وجه ممیزه فرشهای دستباف ایران بود را از کشور خارج کرده و در ترکیه مشغول بکار شدند.
با ورود سپاه پاسداران به عرصه اقتصادی کشور بعد از پایان جنگ، همه سرمایهگذاران سنتی و صنعتی کشور، به تنگناهای شدیدی افتادند. زیرا عوامل سپاه، با در اختیار داشتن رانتها و قدرتهای پشت صحنه، عرصه را بر این سرمایهگذاران تنگ و تنگتر کرد. جدای از چپاولهای اقتصادی سپاه از سرمایهگذاران در عرصههای مختلف، قدرت گرفتن بخش تجاری کشور که بدست آقازادهها افتاد بود، کنترل واردات و صادرات کشور را از دست دولت خارج نمودند. سپاه پاسداران با در اختیار گرفتن بنادر تجاری مهم کشور، حساب خود را از دولت جدا کرد. بدون آنکه هیچ حساب و کتابی درکنترل این بنادر باشد، واردات بیرویه و سرسام آور انواع محصولات مصرفی به کشور، سرمایهگذاران ایرانی را به خاک سیاه نشاند. بطوری که ترجیح دادند باقیمانده سرمایه موجود خود را به طلا و دلار تبدیل کرده و هرچه زودتر از کشور خارج شوند. طبق آمارهای بانک مرکزی، روند خروج سرمایه از ایران از سال۹۴ تشدید شده است و در سال۹۶ به اوج خود رسید. خالص حساب سرمایه در این سال بیش از ۱۹میلیارد دلار منفی بود.
میزان سرمایه ایرانیها که در سالهای اخیر به ترکیه منتقل شده و عمدتا در بخش ساختمان و املاک ترکیه سرمایهگذاری شدهاند، میزان کمی از سرمایههایی است که راه خروج از ایران را درپیش گرفتهاند. مجموع اعداد و ارقام مربوط به خروج سرمایه از ایران بسیار بیشتر از این رقم میباشد.