شهیدان جنبش دانشجویی در ایران چراغ راه رهایی
روز ۱۶ آذر در ایران به عنوان روز دانشجو نامگذاری شده است. این روز به یاد دانشجویانی که در سال ۳۲ در اثر تیراندازی ارتش شاه کشته شدند، نامگذاری شد. در روز ۱۶ آذر سال ۳۲ زمانی که دانشجویان دانشگاه تهران در اعتراض نسبت به سفر ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور وقت آمریکا تظاهرات کردند، سه دانشجو به نام های مصطفی بزرگ نیا، احمد قندچی و آذر شریعت رضوی در اثر تیراندازی نیروهای دیکتاتوری شاه کشته شدند. [۱۶آذر «روز دانشجو» تجلی شعله‌های ماندگار، و رهگشا!]
حمله به کوی دانشگاه در سال ۷۸
در جریان حمله به کوی دانشگاه در ۱۸ تیر ۷۸ توسط لباس شخصی‌ها و نیروهای بسیجی حداقل سه تن از دانشجویان به شهادت رسیدند. عزت ابراهیم نژاد، فرشته علیزاده و سعید زینالی. از این سه تن عزت ابراهیم نژاد کشته شدنش قطعی شد. در مورد فرشته علیزاده هیچگاه اطلاعات کاملی از او منتشر نشد. اما سعید زینالی بعد از گذشت بیش از ۲۸ سال هیچ پاسخی به پدر و مادر وی داده نشد و مادر وی همه جا با عکس وی به دنبال پسرش می گردد.
درباره؛ سعید زینالی بیشتر بخوانید
دلنوشته اکرم نقابی مادر سعید زینالی به مناسبت ۱۸ تیرماه ۷۸ (“سعيد من كجاست؟”)
قیام ۸۸ و شهادت دانشجویان
اما در جریان اعتراضات سال ۸۸ حداقل ۲۵ دانشجو کشته شدند. این حداقل آمار دانشجویان کشته شده است و ممکن است بسیاری اسامی دیگر هم بوده باشند: اسامی این ۲۵ دانشجو به این شرح است؛
۱- ناصر امیرنژاد
۲- اشکان سهرابی
۳- مصطفی غنیان
۴- امیر جوادی‌فر لنگرودی
۵- یعقوب بروایه
۶- محسن روح الامینی [ما از شما بیزاریم؛ بیانیه انجمن اسلامی دانشگاه شریف]
۷- کیانوش آسا
۸- کامبیز شعاعی
۹- مبینا احترامی
۱۰- شلير خضری
۱۱- تینا سودی
۱۲- فاطمه براتی
۱۳- ایمان نمازی
۱۴- جعفر بروایه
۱۵- سالار طهماسبی
۱۶- علی فتحعلیان
۱۷- فرزاد جشنی
۱۸- امیر اسلامیان
۱۹- پویا مقصود بیگی
۲۰- مهدی نیلفروش زاده
۲۱- محمد جواد پرنداخ
۲۲- صانع ژاله
۲۳- محمد مختاری [صانع ژاله و محمد مختاری شهیدان ۲۵بهمن + ویدئو]
۲۴- حامد نورمحمدی
۲۵- بهنود رمضانی
قیام آبان ۹۸
در قیام دی ۹۶ نیز با اینکه دانشجویان شرکت داشتند اما خبری از شهادت دانشجویی نرسید. اما در قیام آبان خونین ۹۸ که عموما از اقشار فرودست جامعه بودند، حداقل اسامی ۴ دانشجو به چشم می خورد: ارشاد رحمانیان که دانشجوی مهندسی بود و سنندج کشته شد.
مهدی نیکویی علی آبادی که از دلیران مردم شیراز بود و دانشجوی رشته حقوق و در جریان تظاهرات به ضرب گلوله به شهادت رسید.
امیرحسین صادقی که دانشجوی دانشگاه علم و صنعت بود و در رشته مهندسی مکانیک درس می خواند و درجریان قیام آبان به شهادت رسید.
مسعود بهارلو دانشجوی مهندسی نیز در مقابل حوزه علمیه اصفهان به ضرب گلوله پاسداران کشته شد.
دانشجویان سنگ بنای مبارزه در ایران
علاوه بر این دانشجویان که در صحنه رویارویی مستقیم با نیروهای سرکوبگر دیکتاتوری شاه و خمینی و خامنه ای به شهادت رسیدند، باید این حقیقت را یادآور شد که بسیاری از اعضای سازمان ها و گروههای سیاسی که با دو دیکتاتوری مبارزه کردند از میان دانشجویان بودند. [نگاهی به فعال‌ترین جنبش‌های دانشجویی جهان + عکس]
اکثر رهبران سازمان مجاهدین خلق و نیز سازمان چریک های فدایی خلق از دانشجویان بودند که بسیاری از آنان در جریان نبردها به شهادت رسیدند. همچنین وقتی لیست شهیدان مجاهدین و نیز قتل عام شدگان ۶۷ را مرور می کنیم، بسیاری از آنان را دانشجویان تشکیل می دهند.
