برجام مرده و اعتراف ناگزیر روسها
دیگر خبری از برجام نیست به نحوی که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی حکومت ولایت فقیه در مذاکرات برجامی اعلام کرد که مذاکرات احیای برجام مرده و به بنبست رسیده ولی غربیها از اعلام خبر مرگ آن خودداری میکنند.
صحبت از ماه نیست و اکنون میشود گفت سالی نیز تغییر کرد و سال ۱۴۰۱ به پایان خود رسید و قافلهی نیمهسوار و نیمهپیادهی مذاکرات برجام که از مرداد سال ۱۴۰۱ همگی در ایستگاه وین توقف کردهاند.
هیچ گونه حرکتی از خود بروز نمیدهند و این سکون و بیتحرکی چنان بر فضای میز مذاکرات وین و تعاملات جهانی بر سر پرونده هستهیی حکومت ایران سنگینی میکند که اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی که از آغاز دور جدید مذاکرات هستهیی حکومت ایران از ۱۳ فروردین سال ۱۴۰۰، ظاهرا در کسوت سخنگوی رسمی حکومت ایران نیز اظهار نظر میکند اخیرا خبر از بنبست کامل در مذاکرات برجام و مرگ آن داده و افزوده است که به رغم این، کشورهای غربی از اعلام خبر مرگ برجام خودداری میکنند.
کشورهای غربی تمایلی به مذاکرات ندارند
اولیانوف که با ایزوستیا مصاحبه میکرد افزود به نظر میرسد که امروز شانس تکمیل روند مذاکرات همچنین پا بر جاست، هر چند که این شانس بسیار اندک است. [قطار برجام اکنون در کدام ایستگاه ایستاده است؟]
وی ضمن اشاره به مخالفت آمریکا و تروئیکای اروپایی برای از سرگیری روند مذاکرات افزود کشورهای مذکور ظاهرا علاقهی خود را برای احیای توافق هستهیی با حکومت ایران از دست دادهاند.
اولیانوف در جواب به این سوال که آیا کشورهای طرف درگیر در موضوع برجام مانند پیش، به طرح پیشنهادی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جوزف بورل، پایبند هستند یا نه، ضمن طفره رفتن از پاسخ به اصل سوال، اعلام کرد که طرح مذبور حاصل مذاکرات طولانی و فشردهیی در وین و با مشارکت تروئیکای اروپایی، روسیه، چین، آمریکا، حکومت ایران و همچنین سرویس سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود نه طرح جوزف بورل!
اولیانوف در ادامه اظهاراتش ضمن تناقضگویی با جملات نخست خود در این مصاحبه، افزود پیشنویس این توافق، رسما بازگشت تدریجی حکومت ایران به اجرای تعهداتش ذیل برجام و لغو تحریمهای آمریکا علیه حکومت ایران را پیشبینی میکند و همچنان بر روی میز است!
مضحک آن که در حالی که روسیه در راستترین نقطه پیوستار کشورهای جامعه بینالمللی در کنار چین که بیشتر، کفهی ترازو را به نفع حکومت ایران و برای سودبردن از منافع اقتصادی بادآورده از قبل حکومت ولایت فقیه سنیگین میکنند اعلام کرده که برجام به قطع مرده است اما در همین حال وزیر خارجهی تازه از غار بیرون آمدهی ولایت فقیه، حسین امیرعبداللهیان مدعی شده است که «درهای مذاکرات هستهیی برای همیشه باز نخواهد ماند و طرحی در مجلس حکومت ایران مطرح شده که برای مذاکرات هستهیی سقفی تعیین خواهد کرد و دربهای مذاکره برای همیشه باز نخواهد ماند!
ایستگاه آخر مذاکرات، مرداد ۱۴۰۱
شایان ذکر است مذاکرات برجامی بر سر پرونده چالش برانگیز هستهیی حکومت ایران که از مرداد ماه سال ۱۴۰۱ متوقف شد به دلیل شروع اعتراضات سراسری و چندین ماههی اخیر در ایران از پایان شهریور سال ۱۴۰۱، همچنان متوقف مانده و آمریکا به عنوان طرف اصلی حکومت ایران در این پرونده، بارها و به صراحت اعلام کرد که مذاکرات در اولویت کار دولت آمریکا نیست و دولت این کشور بر روی اعتراضات داخلی در ایران تمرکز دارد.
به رغم گذشت نزدیک به ۷ ماه از شروع اعتراضات و به رغم فروکش کردن موقتی قیام و اعتراضات در داخل ایران، اما همچنان سیگنال مثبتی از سوی کشورهای غربی نظیر آمریکا و یا تروئیکای اروپایی دال بر تمایل به بازگشت به میز مذاکرات برجامی دریافت نشده است.
در همین حال کشورهای غربی مذکور و در همراهی با برخی کشورهای دیگر غربی مانند کانادا تحریمهای مختلفی را به دلایل مختلفی چون نقض فاحش حقوق بشر در ایران در جریان اعتراضات اخیر و همچنین در جریان ارسال تسلیحات و پهپاد برای روسیه جهت بکارگیری در جنگ علیه اوکراین را علیه مقامات و سران حکومت ایران و ارگانها و نهادهای حکومتی اعمال کردهاند که در روزهای اخیر نیز ادامه داشته است.
تمامی این پارامترها در حالی است که حکومت ایران در ترس از انزوای بیشتر بینالمللی، در هفتههای اخیر تن به دیدار رافائل گروسی از تاسیسات هستهیی ایران داد و با وی به توافقی هر چند غیرملموس رسید تا شاید این امر، راهشگای استارت مجدد مذاکرات برجامی در وین شود، امری که با گذشت چند هفته، تا کنون بدون نتیجهی ملموسی باقی مانده است و از سفر گروسی به تهران نیز آبی برای خامنهای و مذاکرات گرم نشده است.
با این اوصاف به نظر میرسد هر چقدر که به زعم اولیانوف، کشورهای غربی در اعلام خبر مرگ مذاکرات درنگ کنند اما در فرجام کار برجام نوشته شده است که برجام مرده است و باید دفن شود.