ساماندهی فضای مجازی یا پادگانی کردن دنیای ارتباطات؟!
خامنه‌ای در روز ۲ شهریور جاری در خصوص ساماندهی فضای مجازی در دیدار تصویری با هیات دولت از اینکه برغم تشکیل شورای عالی فضای مجازی و دیگر اقدامات، کار جدی در این زمینه صورت نگرفته گله کرد و گفت:« اما بحث ما در مورد فضای مجازی این است که این عرصه از خارج مدیریت و هدایت می‌شود و ما نمی‌توانیم مردم را بی‌پناه رها کنیم».
منظور خامنه‌ای روشن بود؛ از اینکه مثل مطبوعات و ورق‌پاره‌های داخلی‌اش نمی‌تواند فضای مجازی را سانسور کند و با ادبیات ولایی! آذین‌اش کند، ناراحت بود. اما هنوز چند ساعت از صحبت‌های خامنه‌ای نگذشته بودکه نمایندگان ولایی مجلس از تقدیم طرحی به نام ساماندهی فضای مجلس سخن گفتند.
فضای مجازی تحت نظارت سپاه
طرح «ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی» به هیأت رئیسه مجلس ارائه شد تا به صحن علنی برود. بر اساس این طرح که با امضای بیش از ۴۰ نماینده ارائه شد، همه‌ی پیام‌رسان‌های خارجی باید از طریق یک شرکت داخلی در ایران ثبت شوند، فضای مجازی تحت نظارت نیروهای نظامی درخواهد آمد، کاربران فضای مجازی باید تعیین هویت شوند، استفاده از فیلتر شکن و وی‌پی‌ان جرم محسوب می‌شود و متخلفان به زندان و مجازات نقدی محکوم می‌شوند.
طبق این طرح یک نهاد با عنوان «هیات سازماندهی» تشکیل می‌شود که وظیفه آن اعطای مجوز به پیام‌رسان‌ها، پایش، نظارت بر عملکرد آنها و رسیدگی به شکایات است. این نهاد متشکل از رئیس مرکز فضای مجازی، نماینده وزارتخانه‌های ارتباطات، ارشاد، اطلاعات، دادستانی کل کشور، کمیسیون فرهنگی ، صدا وسیما ، اطلاعات سپاه، سازمان تبلیغات، نیروی انتظامی و سازمان پدافند غیر عامل است!
عناصر امنیتی در ترکیب ساماندهی فضای مجازی
به ترکیب این هیات توجه شود! اطلاعات، اطلاعات سپاه، دادستانی، نیروی انتظامی و سازمان پدافند غیر عامل. فرهنگ سازان جامعه ولایی! اینها هستند.
این طرح که به خوبی بیانگر شکست حکومت در راه اندازی به اصطلاح شبکه ملی است، از طرفی بیانگر سطح پایین شعور طراحان آن است که گویی همین امروز از پایگاه بسیج به مجلس پا گذاشته‌اند.
بیشتر بخوانید
روحانی، دشمنان می‌خواستند با تعطیل کارها کشور را به بحران ببرند
توقف سرکوب وچپاول با انحلال سپاه ، گفت و گو با مجید حریری
قسمت مضحک قضیه از زبان رسول جلیلی
اما قسمت مضحک‌تر قضیه صحبت های یک عضو شورای عالی مجازی به نام رسول جلیلی است که اخیرا در گفتگو با خبرگزاری مهر از مفهومی جدید به عنوان «رایاتبعه» رونمایی کرد و گفت که پلیس کشور باید در فضای مجازی برای گذرنامه افراد خارجی که می‌خواهند «رایاتبعه» یا «تبعه فضای مجازی کشور» باشند، فکری بکند.
این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی به علاقه احتمالی افرادی برای «زیست در سرزمین فضای مجازی ایران» اشاره می‌کند و تاکید دارد که: «این زیست باید قانونمند باشد.»
جلیلی می‌گوید؛ «از آنجایی که ورود این اشخاص به فضای مجازی از طریق فرودگاه واقعی انجام نمی‌شود و پلیس مهاجرت آن را چک نمی‌کند، مقررات متفاوتی برای ورود به صورت مجازی می‌طلبد. در اینجا باید مساله را بشناسیم و برای آن راهکار تدوین کنیم».
این ضابطه‌مند کردن و یا به عبارت بهتر قصد انجام این کار هم بدون هزینه نبوده است و بودجه‌های کلانی برده، با وجود این به نظر نمی‌رسد که هنوز حکومت توانسته باشد افساری بر اسب سرکش فضای مجازی زده باشد.
متخصص دنیای ارتباطات چه گفت؟
یک متخصص دنیای ارتباطات در این باره می گوید؛ «از زمانی که داستان شبکه ملی اطلاعات در ایران آغاز شد، بحث احراز هویت هم مطرح شد. این طرح جدید «تبعه فضای مجازی کشور» هم ذیل همان موضوع احراز هویت قابل تعریف است. آنها می‌گویند که هر کس در فضای اینترنت ایران می‌چرخد، چه ایرانی و چه خارجی باید احراز هویت شود».
او درباره امکان‌های تکنیکی اجرای این طرح می‌گوید؛ «طبیعتا برای خارجی‌ها نمی‌توانند این کار را بکنند،نه به لحاظ تکنیکی بلکه از این منظر که با توجه به امکانات مالی و تکنولوژیکی مورد نیاز برای انجام آن، در شرایط فعلی ایران، این کار عملا غیر ممکن است. نهایتا در مورد اینترنت ایرانی‌ها در درون ایران می‌تواند یک کارهایی برای کنترل بیشتر انجام دهند. بنابراین این حرف بی‌معنی در عین حال نشان‌دهنده ذهنیت امنیتی گوینده آن است».
اما از رشیدی بشنویم
رشیدی محقق حقوق دیجیتال گفته است؛ «هدف نهایی همان احراز هویت کاربران و دادن هویت آنان به دست نهادهای امنیتی است. در طرح اینترنت ملی دوره احمدی‌نژاد هدف این بود که اینترنت را ببندند، دیواری بکشند و از این طریق هم حداکثر کنترل را بر داخل داشته باشند و هم خیال‌شان از بابت خارج راحت باشد. روحانیِ دوره اول که هم می‌خواست با دنیا تعامل داشته باشد و هم کنترل نسبی را نگاه دارد، گفت دیوار را می‌کشیم، اما ۴ تا گیت روی آن باز می‌گذاریم تا ارتباط قطع نشود. حالا اما با تغییر شرایط سیاسی به دلایل مختلف، که در حوصله این بحث نیست، وضعیت به حالت قبل برگشت و برای گیت‌ها هم دیگر ضرورتی احساس نمی‌شود. از این رو از نو در حال بازگشت به هسته این طرح و امنیتی و حتی نظامی کردن کنترل اینترنت هستند».
حال به نظر می‌رسد شورای عالی فضای مجازی به ابتکار این عضو فعال خود در نظر دارد با الگوی «فمتا» یک «فضای پاک مجازی» بسازد که «پاکی» آن با شاخص‌های نهادهای امنیتی و طرح‌های بودجه‌خوار جلیلی تضمین می‌شود!
ترس از خیزش عمومی مردم
به نظر می‌رسد ترس از خیزش عمومی مردم و ارتباط این خیزش با مقاومت و آلترناتیو قدرتمندی که هر روز بیشتر قد می‌کشد، متخصصان بسیجی حوزه مجازی را به این روز انداخته است.
اما این سفلگان فهم نکردند که دنیای ارتباطات تعطیل بردار نیست و به سمت دنیای آزاد اینترنت در حال حرکت است.
