به قلم: عبدالرحمن گورکی، نویسنده و تحلیلگر سیاسی
نگاهی به لغو تحریم‌های تسلیحاتی رژیم : در حالی که رژیم آخوندی حاکم بر ایران می‌رفت دهان خودش را با لغو تحریم‌های تسلیحاتی شیرین کند، با این موضعگیری امریکا که می‌خواهد از مکانیسم ماشه استفاده کند، جهان به کامش تلخ شد! چه بود؟ چه شد؟ و چه خواهد شد؟
روز جمعه ۲۴مرداد شورای امنیت ملل متحد قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی رژیم را رد کرد. این امر پیشاپیش برای آمریکا روشن بود. اما چرا از طرف امریکا چنین قطعنامه‌یی ارائه شد و عواقب این اجلاس چه خواهد بود؟
آنچه به نظر می‌رسد این است که آمریکا یک نقشه‌مسیر مشخص را برای عملی کردن مکانیسم ماشه در پیش داشت و ارائه قطعنامه پیشنهادی به اجلاس شورای امنیت یکی از گامهای این نقشه‌مسیر برای نهایی کردن سیاست فشار حداکثری برای به‌زانو درآوردن رژیم بوده است.
در امریکا به‌کارگیری ماشه مکانیزم یک سیاست تایید‌شده و قطعی است و حتی دمکراتها نیز نمی‌توانستند با آن مخالفت کنند. زیرا دمکراتها هم با تمدید تحریم تسلیحاتی رژیم، موافق بوده و تسلیح شدن رژیم تروریستی حاکم بر ایران را خطرناک می‌دانستند.
همه تحریم‌ها می‌توانند با مکانیسم ماشه برگردد
باراک اوباما، رئیس جمهور سابق امریکا در سال ۲۰۱۵ گفته بود: «در صورتی که رژیم ایران در دهه آینده این توافقنامه را نقض کند همه تحریم‌ها می‌توانند با مکانیسم ماشه برگردد. ما به حمایت سایر اعضای شورای امنیت نیازی نخواهیم داشت، آمریکا خودش می‌تواند مکانیسم ماشه را بچکاند».
به دنبال موضعگیری امریکا، برایان هوک، نماینده پیشین وازرت خارجه آمریکا در امور ایران گفته است: «روند ۳۰ روزه بازگشت تحریم‌ها علیه ایران از جمعه آغاز شده است.ما برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به اجازه کسی نیاز نداریم. ایران، تعهدات هسته‌ای داوطلبانه خودش را زیر پاگذاشته است. شرط‌های کلید زدن مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها برآورده شده و ما هم بر همین اساس، این کار را انجام داده‌ایم».
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا نیز در یک مصاحبه مطبوعاتی در روز ۳۰ مردادماه ۱۳۹۹ تاکید کرد با فعال شدن مکانیزم ماشه، از ۳۰روز دیگر جهانی امن‌تر خواهیم داشت.
مکانیسم ماشه (snapback) و قطعنامه ۲۲۳۱ چه بود؟
حکومت ایران پس از ۱۲سال گفتگو و وقت‌کشی برای اتمام پروژه‌های اتمی‌اش در ۲۳ تیر۱۳۹۴ به توافق هسته‌ای با گروه ۱+۵ دست یافت. این توافق در ۲۹ تیر ۱۳۹۴ در شورای امنیت به رأی گذاشته شد که با تصویب آن در آن شورا تبدیل به قطعنامه ۲۲۳۱ گردید. براساس این قطعنامه هر شش قطعنامه قبلی که علیه ایران صادر شده و منجر به تحریم‌های وسیع در رابطه با موضوع هسته‌ای علیه این کشور شده بود ملغی گردید و رژیم نیز از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد خارج شد.
در قطعنامه ۲۲۳۱ آمده است که اگر یکی از اعضای امضا کننده توافق برجام، در اعمال و انجام تعهدات شکایتی داشته باشند، بررسی و سپس به شورای امنیت ارجاع می‌گردد. در شورای امنیت رای‌گیری می‌شود، اگر یکی از اعضای دائم شورای امنیت آن را وتو کند، بدون نیاز به رای‌گیری دوباره تمامی قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت که مهم‌ترین آن قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت بود برخواهد گشت.
اختلافات حقوقی بر سر مکانیسم ماشه در شورای امنیت
هرچند که بر سر فعال کردن مکانیسم ماشه اختلافات حقوقی زیادی بین اعضای شورای امنیت وجود دارد، اما نتیجه هر چه باشد فشار بین المللی روی رژیم افزایش خواهد یافت که در این صورت شادی زودگذر رژیم آخوندی به تلخی خواهد گرائید و وضعیت نه تنها به نقطه «صفر» بلکه به «زیر صفر» خواهد رفت. زیرا در پنج سال گذشته رژیم ایران در همه پهنه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در نقطه ضعیف‌تری قرار گرفته است.
رسانه‌های رژیم ایران چه می‌گویند؟
سران رژیم آخوندی هرچند به ظاهر از۱۱ رای ممتنع در جلسه شورای امنیت، به ویژه اعضای اروپایی آن، در رابطه به لغو تحریم‌ها خوشنود به نظر می‌رسند، اما این خوشنودی، آنچه را که در درون سران نظام می‌گذرد را نمایندگی کند. زیرا آنها خوب می‌دانند که این تعداد رای می‌تواند به سرعت بر علیه رژیم چرخش پیدا کند.
روزنامه‌های باند خامنه‌ای خطاب به حسن روحانی نوشتند که خیلی شور و فتور نکند، اروپایی‌ها با رأی ممتنع خود، اولاً نشان دادند که مخالف تمدید تحریم تسلیحاتی نیستند، ثانیاً می‌خواهند از رژیم جمهوری اسلامی امتیاز بگیرند!.
سابق بر این نیز علی خامنه‌ای بارها این را به جناح روحانی گوشزد کرده بود که اروپایی‌ها قابل اعتماد نیستند. روزنامه کیهان (وابسته به علی خامنه‌ای) نقش اروپا در مخالفت با مکانیسم ماشه را یک اقدام نمایشی عنوان کرد و نوشت: «مخالفت اروپا با اقدام آمریکا در مکانیسم ماشه، صرفاً یک مخالفت نمایشی و تاکتیکی برای اخلال در دستگاه محاسباتی طرف ایرانی است».
روزنامه وطن امروز (۲۶مرداد) نوشت: «رأی نیاوردن ِقطعنامه در واقع به ضرر ایران است، چرا که باعث فعال شدن مکانیسم ماشه توسط دولت ترامپ می‌شود».
ارزیابی روزنامه‌های وابسته به جناح حسن روحانی نیز در رابطه با جلسه شورای امنیت این است که «رأی شورای امنیت شیرینی زهرآلود است».
بیشتر بخوانید
بازتاب فعال شدن مکانیسم ماشه در درون رژیم
انگلستان از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران حمایت می‌کند
هدف راهبردی دولت امریکا
آنچه در دو سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم، هدف اصلی دولت ترامپ در رابطه با ایران، کشانیدن رژیم آخوندی پای میز مذاکره است. ایجاد فشار حداکثر به رژیم آخوندی از طریق تحریم‌ها نیز در همین چهارچوب است.
اکنون دونالد ترامپ در ماههای پایانی دوره نخستین ریاست جمهوری‌اش است. علاوه بر اهرم ماشه، آنچه مهم به نظر می‌رسد سخنرانی ترامپ در آستانه انتخابات آتی امریکا است که چشم‌اندازهای این را مشخص می‌کند.
به نظر می‌رسد به مذاکره کشانیدن رژیم آخوندی یک هدف مقدماتی در دولت امریکا باشد که چنانچه رژیم آخوندی پای آن بیاید، به معنی شکستن استخوانهای این رژیم بوده و گامهای مرگبار دیگری در پی خواهد داشت.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا : با اشاره به اجلاس اخیر شورای همکاری خلیج (جی.سی.سی) برای درخواست از شورای امنیت جهت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی رژیم گفت: «این کشورها می‌دانند که اگر تحریم منقضی شود رژیم ایران آشوب و ویرانی بیشتری را گسترش خواهد داد». وی همچنین گفت: «آمریکا هرگز دوستان خود را در این منطقه که انتظار بیشتری از شورای امنیت داشتند رها نخواهد کرد».
ادامه دارد
