۱۶ آذر؛ روز دانشجو شعبده خاتمی و قیام ۱۸ تیر ۷۸ و اعتلای مجدد جنبش دانشجویی (۳)
۶۶ سال از واقعه‌ای که منجر به نامگذاری ۱۶ آذر به نام روز دانشجو در ایران شد می‌گذرد. جنبش دانشجویی از آن روز تا کنون با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده است. اما شعله مقاومت در برابر دیکتاتور از دو نوع شاهی و شیخی آن هرگز به خاموشی نگراییده است. نگاهی به پیشینه جنبش دانشجویی و فراز و نشیب‌های آن در ایران.
قسمت سوم؛ از ۱۸ تیر ۷۸ تا قیام دی ۹۶
شعبده خاتمی و قیام ۱۸ تیر ۷۸ و اعتلای مجدد جنبش دانشجویی
با شروع شعبده خاتمی و بازی «اصلاح‌طلبی» جنبش دانشجویی نیز آماده می‌شد تا دوباره وظیفه خود را ایفا نماید. خاتمی که با وعده «آزادی‌های سیاسی و اجتماعی» وارد صحنه شده بود تا برای حکومت ولایت فقیه عمر بیشتری بخرد چندان در مقابل جنبش دانشجویی دوام نیاورد. ۲ خرداد ۷۶ تا ۱۸ تیر ۷۸ عمر دوران فریبکاری خاتمی و بازشدن دست او به دست دانشجویان بود.
خیزش دانشجویی ۱۸ تیر ۷۸ با اعتراضات دانشجویی و حمله نیروهای لباس شخصی و انتظامی به کوی دانشگاه تهران آغاز شد. در روزهای بعد دامنه اعتراضات دانشجویی در سطح شهر گسترش یافت و ابعاد اجتماعی پیدا کرد. سرانجام این حرکت اعتراضی گسترده با ورود مستقیم سپاه و بسیج، در ۲۳ تیر سرکوب شد.
خاتمی فرمان ورود سپاه و بسیج برای سرکوب دانشجویان را داد و مهر باطل بر کارنامه از ابتدا مردود خود زد.
فیروزآبادی، «رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح» حکومت، در مورد سرکوب دانشجویان در قیام ۱۸ تیر ۷۸ گفته بود «دستور ورود سپاه و بسیج را خاتمی صادر کرده است. این تصمیم شورای‌عالی امنیت ملی و تأیید رئیس‌جمهور بود. آن زمان جلوی خود بنده آقای روحانی با آقای خاتمی تماس گرفتند و گفتند وضع این‌گونه و جمعبندی این است و ایشان گفتند دیگر هر تصمیمی که گرفتید انجام دهید، از این به بعد هم همین‌طور خواهد بود».
هرچند جنبش دانشجویی و حرکت‌های اعتراضی مردم ایران متوقف نشد و مترصد فرصت‌های آتی باقی ماند چنانچه در تابستان ۸۸ در ابعاد بسا گسترده‌تر بروز و ظهور یافت و ۱۸ تیر ۱۳۷۸ به عنوان نقطه عطفی در تاریخ جدید جنبش دانشجویی شناخته شد.
ستاره‌دار کردن دانشجویان توطئه‌ای برای خفه‌کردن جنبش دانشجویی در دوران احمدی‌نژاد
روی کارآمدن احمدی‌نژاد برای جنبش دانشجویی هزینه‌های بسیاری داشت. احمدی‌نژاد از همان ابتدا شروع به توقیف نهادها و تشکل‌های دانشجویی کرد. هزاران دانشجو در دوران وی ستاره‌دار شده و یا اخراج شدند. این سرکوب و حذف شامل استادان دانشگاه‌ها نیز می‌شد. اما جنبش دانشجویی این سرکوب را برنتابید و در سال ۸۸ که خامنه‌ای می‌خواست برای دومین بار احمدی‌نژاد را از صندوق بیرون بکشید به سرکوب احمدی‌نژادی دانشجویان واکنش نشان داد و شعله‌های قیام ۸۸ با حضور گسترده دانشجویان گر گرفت.
قیام ۸۸ و به میدان آمدن شعار «مرگ بر اصل ولایت فقیه»
ده سال پس از قیام دانشجویان در ۱۸ تیر ۷۸، قیام سال ۸۸ به وقوع پیوست. این قیام نیز به مانند ۱۸ تیر ۷۸ در ابتدا با استفاده از شکاف‌های درونی نظام شروع شد اما طولی نکشید که به شعار «مرگ بر اصل ولایت فقیه» بالغ شد. قیام سال ۸۸ وسیع‌ترین خیزش اجتماعی در تهران پس از خیزش تاریخی ۳۰ خرداد ۶۰ بود. ۲۸ سال پس از سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم تهران در سال ۶۰ و ۱۰ سال پس از سرکوب قیام دانشجویان در ۱۸ تیر، قیامی دیگر آغاز شده بود. هرچند در طول ۲۸ سال نسل‌های متعددی به دانشگاه‌ها آمده و خارج شده بودند اما به لحاظ تاریخی یک تداوم تاریخی در صف‌بندی با نظام ولایت فقیه قابل مشاهده بود. در مقطع قیام ۸۸، دانشگاه نقشی فراتر از سال ۷۸ داشت. به میزانی که جنبش سراسری اوج می‌گیرد و ابعاد آن گسترش می‌یابد، دانشگاه نیز نقش واقعی خود را پیدا می‌کند.
ادامه دارد
