روز ۸مارس روزی است که به یاد و افتخار زنان محروم جهان بنام «روز جهانی زن» نامیده شده است. هرساله به مناسبت بزرگداشت این روز بزرگ، در بیشتر کشورهای جهان، برای احترام به حقوق زنان مراسمهای باشکوهی برگذار میگردد. هرچند که این روز برای همه آنان گرامی است و در راستای آزادی هرچه بیشتر حقوق آنها پاس داشته میشود. اما برای زنان ایران روز جهانی زن امسال معنای دیگری دارد.
زنان ایران در قیام پیروزمندی که از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ آغاز شده بود نقش برجسته و پیشتازی داشتند. زنان و دختران ایران در ۶ ماه قیام برای آزادی پیشاپیش مردان فریاد زدند، مشت گره کردند، شعار دادند، گلوله خوردند، چشمانشان را از دست دادند، به زندان افتادند، شکنجه شدند، مورد تجاوز قرار گفتند و … اما ذرهای از آرمان آزادی دست بر نداشتند. آنان امروز آماج حملات شیمیایی عوامل حکومتی هستند اما قدمی به عقب را برای خود قدغن کردند.
از همین رو ۸ مارس امسال برای آنها و بخصوص دختران ایران روز خاصی است.
روز جهانی زن و تاریخچه پیدایش آن
صدوچهل و هفت سال پیش، یعنی در روز ۸مارس سال ۱۸۷۵ میلادی، زنانی که در یک کارخانه نساجی کار میکردند، با قیام دلیرانه خود پایه گذار این روز تاریخی گشتند. صاحبان کارخانه نساجی در نیویورک، علاوه بر آنکه به آنان حقوق کم میدادند، نسبت به شرایط کاری آنان نیز کاملا بیتوجه بوده و با ستم هر چه بیشتر، بر این کارگران زن محروم فشار میآوردند.
آن زنان دلیر که از این ستم شغلی، تحت فشارهای زیادی قرار داشتند، در چنین روزی، دست به تظاهرات زده و خواهان رسیدگی به خواستههایشان شدند. پلیس سرکوبگر نیویورک اقدام به سرکوبی آنان نمود و چند نفر آنان زخمی و برخی دیگر دستگیر و روانه زندان شدند.
سرکوب اعتراضات
هرچند که این حرکت اعتراضی سرکوب شد، اما این حرکت شجاعانه موجب آگاهی و جسارت دیگران در کارخانههای دیگر گشت. کارگران زن با آگاهی نسبت به حقوق حقه خود با تداوم اعتراضات خود، خواستار بهبود شرایط کاری و حقوقی متناسب با زحماتشان شدند. با اوجگیری تظاهرات کارگران زن ، گروههای زیادی از کارگران مرد و همچنین طبقات دیگر اجتماعی نیز با خواستههای آنان همراه شده و با تظاهراتهای پیاپی، فریادهای حق طلبانه خود را به گوش آحاد جامعه و سیاستمداران رساندند.
روز ۸ مارس به ثبت تاریخی رسید
بر اثر این فداکاریها و حوادثی که چندین سال پیاپی رخ داد و کارگران زن نیز بهای زیادی برای آن پرداختند، آنها توانستند به بخشی از حقوق خود و شرایط بهتر کاری دست یابند. نهایتا در سال ۱۹۰۹ روز هشتم مارس به عنوان روز ملی زنان در کشور آمریکا به ثبت رسید.
در واکنش به همین ستم چند وجهی که بر زن ایرانی حاکم شده است، زنان ایران در صفوف مقدم قیامها و اعتراضات اجتماعی و صنفی قرار گرفتهاند. زنان پیشتازی که در اعتراضات دانشجویی، معلمان، فرهنگیان، بازنشستگان، کارگران و کشاورزان حاضرند و به عرصه نبرد با نظام حاکم پیوستهاند.
پیوستن زنان به مبارزات مردم ایران
در نگاهی به مبارزات و مقاومت ۴۲ ساله در طول حاکمیت آخوندی، به روشنی مشاهده میشود که زنان شجاع ایرانی، برای کسب حقوق خود و دیگر هموطنانشان به صفوف مبارزات آزادیخواهانه پیوستهاند. تاکنون هزاران تن از آنان نیز در زندانهای ولایت فقیه شکنجه و اعدام شدهاند.
خمینی از روز اول حاکمیتش با حربه یا «روسری یا تو سری» به این قشر مهم جامعه تاخت و سعی نمود آنان را که به صحنه مبارزات اجتماعی پا باز کرده بودند به کنج خانهها براند.
رزم و استقامت زن ایرانی در میدان نبرد، نشان داد که خمینی و خامنهای باید این آرزو را بگور ببرند که زن ایرانی را از گرفتن حقوقش محروم نماید. هرچند که حاکمیت با درست کردن انواع گشتهای سرکوب، سعی نموده که به خصوصیترین حریمهای زنان نیز تجاوز نموده و آنان را سرکوب و تحقیر نماید، اما تاکنون نتوانسته است اراده آنها را در مبارزه برای آزادی درهم بشکند.
تاریخچه مبارزات
از انقلاب مشروطه که در سال ۱۲۸۵ خورشیدی به پیروزی رسید، زنان حضور خود را در عرصهی مبارزات اجتماعی در تاریخ جدید ایران اعلام کرده بودند. آنها در تظاهرات اعتراضی علیه استبداد قاجار نقش فعال داشتند و زمانی که استبداد صغیر بر ایران مسلط شد زنانی بودند که سلاح بر کف در کنار مجاهدان در تبریز جنگیدند.
پس از تسلط استبداد رضاخانی بر ایران او کوشید تا با طرح بیحجابی اجباری آنچه تجدد نامیده میشد را بر زنان تحمیل کند؛ موضوعی که به سرکوب و کشتار مسجد گوهرشاد در مشهد منتهی شد.
پس از شهریور ۲۰ و برقراری فضای باز سیاسی در ایران، زنان به تشکل یابی در انجمن و سازمانهای مختص به خود پرداختند؛ اما این جنبش هنوز در مراحل اولیه یک مسیر طولانی بود.
روز جهانی زن در نخستین روزهای پس از انقلاب همراه شد با اعتراض زنان به حجاب اجباری اعلام شده از طرف خمینی. در آن روز زنان مجاهد در حالی که روسری بر سر داشتند به حفاظت از تظاهرات زنان در مقابل حملهی چماقداران خمینی پرداختند.
اکنون نیز در قیام و انقلاب ۱۴۰۱ این زنان پیشتاز ایران بودند که با شعار «چه با حجاب چه بی حجاب پیش بسوی انقلاب» به ارتجاع حاکم و به استعمار درمانده نشان دادند که مساله اصلی زن ایرانی نه حجاب او، که سلب حق آزادی اوست و زنان مصمم هستند که این آزادی را با پیشتازی خود بدست آورند و حاکمیت را به مردم بازگردانند.